بررسی تولید لاین در اصلاح نژاد زنبور عسل(قسمت اول)

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

مسئول آموزش های رسمی کشاورزی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان،سازمان تحقیقات ،

چکیده

      هدف‌ از تولید لاین در زنبور عسل‌، افزایش‌ محصولات و رفتار خوب کلنی های زنبور عسل است. با استفاده  از نحوه‌ توارث‌ صفات‌، وراثت‌پذیری‌ ، هم‌بستگی‌ ژنوتیپی‌ بین‌ آنها،  انتخاب‌ و تولید لاین  برنامه‌ریزی‌ شود. در هر لاین، تعدادی صفات مهم اندازه‌گیری می‌شود و ملکه‌های برتر دارای رابطه خویشاوندی با آزمون عملکرد انتخاب می‌شوند. اگر ملکه های خالص با زنبوران نر خالص همان نژاد تلاقی یابد، ایجاد لاین خالص نموده و اگر با زنبوران نر دیگری تلاقی یابند، هیبرید تولید می شود.جهت افزایش هتروزیگوسیتی و کاهش همخونی، حداقل به سه لاین مستقل نیاز است، اما اگر از چهار لاین استفاده شود، ملکه های پدری نیز هیبرید بوده و بهتر است. همواره یک دو راهی بین انتخاب صفت از جهت بهبود عملکرد و کاهش هزینه اصلاح نژادی وجود دارد. در تولید لاین، معمولاً از روش های تلاقی‌ خویشاوندی و آمیخته کردن استفاده می شود که ترکیب آن تلاقی دوطرفه است. هدف از مدیریت  لاین های زنبوران عسل؛  حفظ تنوع ژنتیکی و بهبود عملکرد و رفتار زنبور عسل ، کاهش تلفات کلنی ها و کاهش وابستگی به درمان های دارویی می باشد. با ارزیابی نتاج ، میزان پاسخ به انتخاب و پیشرفت ژنتیکی مشخص خواهد شد. ملکه های نژاد های پرتولید و لاین های تجاری نیز براساس ارزشیابی صفات مورد نظر ارزش داده شده و به فروش می رسد. در  ایجاد لاین  زنبور عسل با تولید بالای ژل رویال، ابتدا زنبوران نژاد ایتالیایی اصلاح نژاد شد و پس از شش نسل انتخاب یک لاین زنبور عسل به نام  ژنونگدا 1 (znd1) با میزان تولید بالای ژل رویال و حتی تولید عسل بالا تولید شد. پیشرفت های ژنتیک کمی و استفاده از نشانگرهای مولکولی طی 35 سال، باعث بهبود لاین زنبور عسل با تولید ژل رویال بسیار بالا شد.

کلیدواژه‌ها