زنبورعسل و زنبورداری در آینه قرآن کریم و روایات اسلامی

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 کارشناس مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی دفتر نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی، قم، ایران.

3 کارشناس سازمان جهاد کشاورزی استان قم، قم ، ایران

4 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، بخش تحقیقات زنبورعسل، سازمان تحقیقات، اموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

قدمت زندگی زنبور عسل، به مراتب بیش از بشر بر روی کره زمین است و بر اساس شواهد تاریخی می توان گفت که این حشره مفید از ابتدای خلقت انسان، در تغذیه او نقش داشته است. در حال حاضر و در عصر توسعه صنعت زنبورداری در سراسر جهان، به نظر می رسد هنوز هم وجوه ناشناخته ای از زندگی زنبور عسل وجود دارد که شناخت آن می تواند تاثیر بسزایی در موفقیت شاغلان این صنعت داشته باشد. یکی از این وجوه مهم، توجه به اشاراتی است که در ادیان الهی و از جمله دین مبین اسلام در مورد زنبور عسل و فواید آن وجود دارد. کنکاش در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی می تواند در ایجاد نگرش جامع تر به زنبور عسل و تقویت زیرساخت های فکری فعالان صنعت زنبورداری موثر باشد. از این رو، مطالعه حاضر با بررسی منابع روایی اسلامی و تفاسیر قرآنی سعی در شناخت موضوعات مرتبط با خلقت، نحوه زندگی و رفتار زنبور عسل داشته و همچنین به ذکر گزاره های نقل شده در باب خواص درمانی عسل و فرآورده های زنبور عسل می پردازد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر در آیات قرآن کریم به صورت مستقیم به موضوعات مهمی نظیر نحوه خانه سازی، جنس زنبور عسل، نحوه تغذیه زنبور عسل، خواص درمانی و شفا بخشی عسل و همچنین تشریح نحوه و فرآیند تولید عسل اشاره شده است و در روایات اسلامی نیز علاوه بر ذکر خواص درمانی عسل بر توجه به نکات اخلاقی و الگو برداری انسان از زندگی زنبور عسل تاکید شده است

کلیدواژه‌ها