استراتژی‌های نوین مدیریت کلنی در شرایط استرس گرمایی: از یافته‌های آزمایشگاهی تا اجرا در زنبورستان

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات زنبورعسل، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

10.22034/hbsj.2025.369250.1192

چکیده

تغییرات اقلیمی و استرس گرمایی ناشی از آن، سلامت زنبورهای عسل (Apis mellifera) را با اختلالات فیزیولوژیک و مولکولی جدی مواجه کرده است، ازجمله کاهش طول عمر زنبورهای کارگر تا ۱۸ روز، ناهنجاری‌های رشدی در ۶۰% لاروها، افزایش بیان پروتئین‌های شوک گرمایی (HSP70/HSP90)، و تجمع گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) که سیستم ایمنی را تضعیف و خطر فروپاشی کلنی (CCD) را افزایش می‌دهد. برای مقابله با این چالش‌ها، راهکارهایی مانند استفاده از کندوهای عایق بندی‌شده (کاهش دمای داخلی تا ۷°C)، طراحی سیستم‌های تهویه طبیعی، تأمین مکمل‌های تغذیه‌ای (الکترولیت‌ها، آنتیاکسیدان‌ها و پروبیوتیک‌ها)، و به کارگیری فناوری‌های نوین نظیر سیستم‌های پایش هوشمند (IoT) و خنک کننده‌های خورشیدی پیشنهاد شده است. مدیریت چراگاه‌ها با کاشت گیاهان مقاوم به خشکی و تأمین منابع آبی خنک نیز نقش کلیدی در تعدیل دمای محیط ایفا می‌کند. با این حال، چالش‌های اجرایی مانند هزینه‌های بالای فناوری، نیاز به تخصص فنی، و ناسازگاری با شرایط محلی (به‌ویژه در مناطق کم برخوردار) مانع گسترش این راهکارها می‌شوند. ادغام دانش سنتی زنبورداری با پژوهش‌های بین رشته‌ای (زیست شناسی مولکولی، هوش مصنوعی) و حمایت دولتی برای توسعه روش‌های مقرون به صرفه (مانند سیستم های خنک کننده خورشیدی) ضروری است. در نهایت، حفظ جمعیت زنبورهای عسل نه تنها برای تولید عسل، بلکه برای بقای اکوسیستم‌ها و امنیت غذایی جهانی حیاتی محسوب می شود.

کلیدواژه‌ها

علوم و فنون زنبور عسل ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 20 شهریور 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار