ارزیابی اثرات توأم باکتری Bacillus thuringiensisو ویروس چندوجهی هسته‌ای (NPV) روی لاروهای شب پره‌ موم‌خوار بزرگ (Galleria mellonella)، در شرایط آزمایشگاهی

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 پژوهشگر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه، ایران

2 دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 دانشیارگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

4 دانشیارگروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

10.22034/hbsj.2024.365964.1166

چکیده

چکیده
شب‌پره موم‌خوار بزرگ (Galleria mellonella L.) یکی از آفات مهم کندوهای زنبورعسل (Apis mellifera) به‌شمار می‌رود. هدف از پژوهش حاضر، استفاده از باکتری (Bacillus thuringiensis B.) و ویروس پلی‌هدرهسته‌ای (NPV) به‌همراه بررسی اثر توأم این ترکیبات بیولوژیکی روی لاروهای سن سوم بیدموم‌خوار در شرایط آزمایشگاهی است. لاروهای پروانه موم‌خوار بزرگ از زنبورستان‌ها جمع‌آوری و برای تخمگذاری به آزمایشگاه منتقل و پرورش داده شدند. بعد از زیست سنجی و تعیین LC50 و LC25 باکتری و ویروس اثر ترکیبی آنها روی سن سوم لاروی مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور تعیین سطوح کشندگی، داده‌های حاصل بعد از اصلاح با معادله آبوت به روش تجزیه پروبیت آنالیز و مقادیر LC50 محاسبه شد. آنالیز تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها توسط نرم افزار SPSS-V22 انجام شد. در بررسی اثر ترکیبی باکتری B.t و ویروسNPV روی سن سوم لاروی بیدموم‌خوار، بیشترین مرگ و میر در تیمار ترکیب دو عامل بیولوژیک‌LC25 NPV+ LC25 B.t و کمترین کشندگی در تیمار شاهد مشاهده شد. در بررسی تأثیر دز زیرکشندگی (LC15) باکتری B.t و ویروس NPV در تبدیل مرحله لاروی به شفیرگی و مرحله شفیرگی به حشره کامل با توجه به میانگین تیمارها، بیشترین تبدیل مربوط به تیمار شاهد بود و کمترین آنها مربوط به تیمار ویروس بود. نتایج این بررسی نشان داد هرچند هر دو عامل باکتری B.t و ویروس NPV در کنترل مرحله لاروی این آفت مؤثر هستند، ولی استفاده توأم این دو عامل بیولوژیک در مدیریت تلفیقی این آفت مؤثرتر است.

کلیدواژه‌ها